Suya Qənaət Etmək Üçün Nə Edə Bilərik?
Suya qənaət etməkdə ən mühüm addımın şüurlu maarifləndirmə ilə başladığını söyləmək yalnış olmaz. Lazımsız isarafın qarşısının alınması ehtiyatların qorunması üçün vacib olsa da, tükənmiş su ehtiyatları üçün nələr edilir? və nələr edilə bilər? Sualının həm fərdi, həm də sosial səviyyədə sual edilməsi hərəkətə keçmək üçün olduqca dəyərlidir.
Su həyat mənbəyidir. Yetkin
bir insanın bədən çəkisinin 60-70%-nin (2/3) su olması və körpələrdə bu nisbətin
75%-ə qədər çıxa bilməsi suyun nə qədər əhəmiyyətli olduğunu anlamaq üçün mənalı
bir məlumatdır. Yaxşı, həyati bir təbii sərvətimiz olan suyun tükəndiyini
bilirsinizmi? Bəs necə tükənir? Dünyanın təbii tarazlığı pozulmağa başladıqca
ekosistem də dəyişdi, çaylar və göllər qurumağa, barajlardakı sular azalmağa
başladı. 22 Martın Ümumdünya Su Günü elan edilməsi dünyada tükənməkdə olan təmiz
su ehtiyatları məsələsinə diqqəti cəlb etmək üçün mühüm bir addımdır.
Araşdırmalar adambaşına düşən illik su miqdarının gündən-günə azaldığını göstərsə
də, dünyadakı bəzi bölgələrin təmiz suya çata bilməməsi çox narahatlıq doğurur.
Əhali artarkən təbii ehtiyatların sabit qalması çox vacib olsa da, azalması
susuzluğun uzaq olmadığının göstəricisidir. Məlumatlar göstərir ki, suya qənaətin
vacibliyi günü-gündən daha da vacib məsələyə çevrilməli olan məsələlərdəndir.
Suya qənaət etmənin ən mühüm addımının şüurlu maarifləndirmə ilə başladığını söyləsək
yanılmarıq. Lazımsız tükətimin qarşısının alınması ehtiyatların qorunması üçün
vacib olsa da, tükənən su ehtiyatları üçün nələr edilməli? Sualının həm fərdi, həm də sosial səviyyədə
sual edilməsi tədbir görmək üçün çox dəyərlidir. Kran suyu qənaət edən başlığı
kimi su qənaət cihazları kranların istifadə edildiyi bütün ərazilərə uyğun olsa
da, yağış suyu toplayaraq ehtiyac olduğunda istifadədə edilməsi görüləcək tədbirlər
sırasındadır.
Yaşana Bilır Bir Dünya Üçün Su
Qənaətinin Əhəmiyyəti
Evdə suyun ən çox harada istifadə edildiyini soruşduqda, ehtimal olunan cavablardan biri mətbəx olacaq. Mətbəxdə suya qənaət etməyin yollarından biri də qabların əllə yuyulmamasıdır. Suya qənaət etmək üçün nə etməliyik sualına isə suyun mövcud olduğu hər bir ərazidə su tükətimini minimuma endirmək kimi cavab vermək olar. Qənaətin əks olunması su ehtiyatlarının davamlılığı ilə ailə büdcəsində də özünü göstərir. Suyun canlıların həyat mənbəyi olduğunu bilmək həyatın susuz davam etməyəcəyinə dair uzaqgörənliyi də gətirir. İçməli suyu kimi istifadəsindən tutmuş şəxsi ehtiyaclara qədər hər sahədə təmiz su mənbəyinə çıxış əldə etmək böyük bir şansdır. Bu şansa bölgələrdə ölkələrdən başlayaraq hökumətlərin və evlərin də tədbirləri haqqında anlayış yaratmaq uzunmüddətli perspektivdə tonlarla suyun israfının qarşısını almaq çox dəyərlidir. Dünya qlobal istiləşmə təhlükəsi və mövcud təbii su ehtiyatlarının quruması kimi çox təhlükəli bir vəziyyətlə qarşı qarşıyadır. Texnoloji inkişaf bəşəriyyət üçün qaçılmaz bir vəziyyət olsa da, inkişaf edən və dəyişən resursları qorumaq üçün bir yolunu tapmaq bəşəriyyətin mühüm məsuliyyətidir. Suya qənaət tədbirləri bütün dünyada həyata keçirilərsə, əhəmiyyətli bir su ehtiyatına qənaət mənasına gəlir.
Evdə Suya Qənaət
Evdə sərf olunan vaxtı nəzərə
alsaq, sudan səmərəli istifadə etmək üçün görülə biləcək bir çox tədbirlər var.
Ən çox su israfının mətbəxdə olduğunu nəzərə alsaq, suyu qabların yuyulmasına qənaət
edərək işə başlaya bilərsiniz. Qabların əl ilə yuyulması həm çox vaxt aparan, həm
də suyun daimi istifadəsini tələb edir,
ona görə də qabyuyan maşını bir seçənəkdir. Xüsusilə eko yuma proqramı kimi
proqramları olan maşınlar daha az su sərf edir. Bundan əlavə, maşın dolmadan işə
salınmaması da suya qənaət və elektrik enerjisindən səmərəli istifadə
baxımından məna kəsb edir. İlk növbədə təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə etmək
gələcək nəsillərə yaşana bilən dünya buraxa bilmə missiyasını yerinə yetirmək
üçün mühüm bir addımdır. Mətbəxdə suya qənaət etməyin bir çox yolu var, məsələn,
tərəvəzləri kranı açıb suyun altında yumaq əvəzinə su ilə dolu qabın içində
yumaq, qənaətcil kran başlığı istifadə edərək olduqca çox seçənəklər vardır.
Bundan əlavə, duşda keçirilən vaxtın
optimallaşdırılması, dişləri fırçalayarkən və ya əlləri yuyarkən istifadə edilmədikdə
kranın bağlı saxlanması da suya qənaətə faydalıdır.
İş Yerində Suya Qənaət
Evlərdə olduğu qədər iş
yerində də suya qənaət etmək üçün lazımi tədbirlərin görülməsi həm işçinin, həm
də işəgötürənin vəzifələrindəndir. Xüsusilə fabrik mühitlərində su istifadəsi
ofislərə nisbətən daha yüksəkdir. İstehsalda tələb olunan suyun yanında işçilərin
duş qəbul etdiyi yerlər, mətbəxlərdə və hamamda istifadə olunan su kimi istifadə
sahəsi kifayət qədər genişdir. Hər bir sahədə özünə məxsus tədbirlərin görülməsi, broşürlər və təlimlərlə
təşviq edilməsi və sosial məsuliyyət layihəsinə çevrilməsi su ehtiyatlarının
qorunması istiqamətində mühüm tədbirlərdir. İş yerində suya qənaət etməyin
yollarını aşağıdakı kimi sadalamaq olar.
- Damlayan və sızan kranların
və sifonları təmir etmək.
- Tualetlərdə adi sisternlər əvəzinə
suya qənaət edən sisternlərin iki mərhələli modellərinə üstünlük verilməsi.
- Tualet kağızı və kağız dəsmal
kimi təmizləyici materialların tualet qabına atılmamasını təmin etmək üçün.
- Bütün kranlarda suya qənaət
edən kartriclərdən istifadə.
- İş yeri mətbəxlərində
qabyuyan maşınlardan istifadənin təmin edilməsi.
- Su israfının qarşısının
alınması tədbirləri haqqında işçiləri məlumatlandırmaq.
- Əgər iş sahəsi uyğundursa yağış
yağanda su ehtiyatı yaratmaq.
Barajlardakı doluluq nisbəti
bu gün gəldiyimiz nöqtədə sudan səmərəli istifadənin vacibliyini ortaya qoysa
da, yaşayış yerlərində suya qənaət etmək və bu işdə könüllü olmaq hər bir
insanın vəzifələri arasında yer alır.
Suya Qənaət Aparatları Həyatımızın
Bir Hissəsi Olsun
Gündə neçə dəfə əllərinizi
yuduğunuz barədə heç düşünmüsünüzmü? Ən sadəsindən səhər oyandıqdan, yeməkdən əvvəl
və sonra, dişləri fırçalayarkən, qabları maşına yerləşdirdikdən sonra belə gündə
ən yaxşı ehtimalla 10 dəfə əllər yuyulur. Hər dəfə əllər yuyulduğunda isə
normal bir krandan axan su əhəmiyyətli miqdarda su israfına səbəb olur. Yalnız əlləri
yuyarkən və dişləri fırçalayarkən deyil, duş qəbul edərkən də israf edilən
suyun nisbəti də araşdırmalardakı məlumatlara görə narahatlıq doğurur. Bəs nə
etməli? Su qənaət edən cihazdan istifadə həll yoludurmu? Belə bir cihaz mühüm həll
yolu olsa da, vərdişlər də vacibdir. Su istifadə edilməsə belə suyun hələ də
axmağa davam etməsi su cihazı sayəsində daha az olacaq. Dişləri fırçalayarkən və
ya əlləri yuyarkən istifadə edilmədiyi zamanlarda kranın bağlanması qənaət
baxımından nəzərə alınması lazım olan mühüm bir məqamdır. Suya qənaət edən cihaz
nə işə yarayır? Aparat kranın başlığına asanlıqla qoşula bilər, bu da suya qənaət
edir və səmərəliliyi artırır. Bundan əlavə, suyu süzən məhsul suyun həcmini
artıraraq köpüklü axmasını təmin edir.
Ən Effektiv Su Qənaəti Üçün
Kran Aparatları
Evlərdə və iş yerlərində
sudan səmərəli istifadə etmək üçün qənaət aparatlarından istifadə etməyə laqeyd
yanaşmayın. Su qənaət aparatının üstünlükləri nələrdir? Əsasən suyu filtrlədiyi
bilinən məhsul suyu hava ilə qarışdıraraq axının sürətini artırır. Lavabo
qarışdırıcıları ilə istifadə edildikdə, suyun təzyiqi artmış kimi görünsə də istifadə
edilən suyun miqdarı isə azalır. Xüsusilə su təzyiqi az olan evlərdə suyun həcmini
artıran aparatlar çox sərfəlidir. Eyni zamanda, krandan gələn suyu süzgəc vasitəsi
ilə kiçik parçalara ayırdığı üçün su sıçramaları azalır və suyun daha çox əraziyə
yayılması təmin edilir.
Rəy Bildir